Lubić oraz podobać się są jednymi z pierwszych czasowników poznawanych przez osoby uczące się języka polskiego na poziomie A1. W podręcznikach dla początkujących lubić stanowi zwykle przykład koniugacji -ę, -isz, pojawia się ponadto w związku z hobby i zainteresowaniami.
 |
Podobać się to z kolei słowo wprowadzane jako przydatne w sytuacji mówienia komplementów. W wielu dostępnych na rynku materiałach dydaktycznych, zarówno kursowych, jak i uzupełniających, nacisk kładzie się przy tym na opanowanie czasu teraźniejszego czasownika lubić, a także na umiejętność tworzenia struktur typu Lubię chodzić do kina (lubić z bezokolicznikiem), Lubię kino (lubić z rzeczownikiem w bierniku). W przypadku podobać się najczęściej prezentowane bywają frazy Podoba mi się twój/twoja/twoje… (+ rzeczownik w liczbie pojedynczej), Podobają mi się twoje… (+ rzeczownik w liczbie mnogiej). Zasadniczo nieuwzględniane są natomiast ćwiczenia dotyczące różnicy znaczeniowej istniejącej między oboma czasownikami. W efekcie zdarza się, że kursanci posługują się właściwie wyłącznie słowem lubić, jako łatwiejszym i dość dobrze po pewnym czasie opanowanym, bądź też uznają je za synonimiczne względem podobać się, którego jako trudniejszego używają rzadko.
Wielki słownik języka polskiego wyróżnia w odniesieniu do lubić cztery znaczenia, jednak tylko z dwoma z nich stykają się studenci uczący się na poziomie A1. Są to: 1. ‘mieć wobec jakiejś osoby pozytywne uczucia i chcieć przebywać w jej towarzystwie’; 2. odczuwać przyjemność przy wykonywaniu określonej czynności (wyrażonej sąsiadującym czasownikiem lub zasugerowanej przez sąsiadujący rzeczownik) i z tego powodu chcieć ją wykonywać tak często, jak to tylko jest możliwe’. Podobnie jest w przypadku drugiego z czasowników, tj. podobać się. Choć zgodnie z informacjami zamieszczonymi przez cytowany wyżej słownik posiada on trzy znaczenia, to wyłącznie pierwsze z nich wprowadza się w podręcznikach dla początkujących: ‘wyglądem lub innymi cechami powodować, że dana osoba chciałaby dłużej patrzeć na daną rzecz lub przebywać z daną osobą’[1]. Przywołane definicje pozwalają stwierdzić, że lubić powinno być przez kursantów używane w kontekstach, w których chodzi o doświadczanie pozytywnych emocji w związku z jakąś osobą lub w związku z robieniem czegoś, zaś podobać się, kiedy chodzi o wrażenia estetyczne wywoływane przez jakąś rzecz bądź też osobę.
 |
Aby kursanci mogli poprawnie posługiwać się czasownikami lubić oraz podobać się, muszą wykonać takie ćwiczenia, które zwrócą ich uwagę na różnicę znaczeniową istniejącą między tymi wyrazami. Pomocne wydają się tutaj zadania polegające na uzupełnianiu zdań jednym z dwóch czasowników, studenci nie powinni być przy tym dodatkowo proszeni o tworzenie odpowiedniej formy gramatycznej, jak również na uzupełnianiu rzeczowników (w przypadku lubić także czasowników), które z oboma wspomnianymi czasownikami utworzą sensowne połączenia leksykalne. Jest to dość istotne, bowiem o ile zdanie Lubię bigos nie budzi zastrzeżeń, o tyle zdanie Podoba mi się ten bigos już tak. Tego typu ćwiczenia można uatrakcyjnić, pokazując uczącym się przygotowane wcześniej ilustracje osób oraz obiektów i prosząc jednocześnie o samodzielnie skonstruowanie zdań typu Lubię…/Podoba mi się..., Podobają mi się… Dodatkową zaletą takiego zadania jest możliwość powtórzenia wcześniej opanowanego słownictwa.
Podsumowując, w trakcie kursu na poziomie A1 warto nieco dłużej zatrzymać się przy czasownikach lubić oraz podobać się. Stanowią one dobry punkt wyjścia zarówno do dodatkowych ćwiczeń leksykalnych, jak i gramatyczno-składniowych.
[1] Wielki słownik języka polskiego, red. P. Żmigrodzki, Instytut Języka Polskiego PAN (www.wsjp.pl).
Autorka artykułu: Michalina Rittner
Polnisch
Englisch