Z pewnością doskonale pamiętacie mój handout z pułapkami językowymi w nauczaniu języka polskiego na poziomach A1 i A2. Dziś postanowiłam wrócić do was z handoutem wskazującym pułapki językowe na poziomie średnio zaawansowanym B1.
Jest to poziom specyficzny – uczniowie poznali, przećwiczyli i opanowali już podstawy języka, ale wciąż nie czują się swobodnie. Dopiero po osiągnięciu umiejętności na poziomie B1 będą mogli samodzielnie porozumiewać się w typowych sytuacjach komunikacyjnych, nie odczuwając dyskomfortu. To wstępny poziom tzw. samodzielności językowej i doskonały pierwszy krok do osiągnięcia pełnej płynności (a ta – przynajmniej dla uczniów z krajów niesłowiańskich – wydaje się dość odległa i wymaga ogromu pracy i samozaparcia).
 |
Oto pułapki językowe w nauczaniu na poziomie B1!
1. NIE: „Oto tabelka końcówek przypadków”. TAK: „Proszę spojrzeć na dialog…”. Kursanci nie chcą i nie mogą uczyć się końcówek na pamięć! Wprowadzajmy je na podstawie naturalnych dialogów.
2. NIE: „Teraz posłuchajcie nagrania i odpowiedzcie na pytania…”. TAK: „Teraz posłuchamy nagrania. Proszę uważnie słuchać”. Uczniowie nie zrobią zadania, dopóki nie zrozumieją treści nagrania: najpierw słuchają i notują, a dopiero później odpowiadają. Ponadto – nie słuchają sami, nauczyciel też słucha J
3. NIE: „Proszę przeczytać tekst i odpowiedzieć na pytania”. TAK: „Przeczytamy teraz tekst i będziemy odpowiadać na pytania”. Lektor to współtowarzysz – „rządzi”, ale przede wszystkim wspiera i na bieżąco kontroluje postępy uczniów. To bardzo ważne, żeby patrzeć, jak piszą, oraz słuchać, jak czytają i mówią. Nauka ortografii i poprawności (także fonetycznej) dopiero się zaczyna!
4. NIE: „Mówienie odłożymy na później”. TAK: „Teraz będziemy rozmawiać”. Mówienie to jedna z najważniejszych umiejętności językowych. Kiedy, jeśli nie na lekcjach, uczniowie mają się go nauczyć i dowiedzieć się, czy robią to dobrze? Na zajęciach powinniśmy poświęcić uwagę wszystkim aspektom komunikacji.
5. NIE: „Kilka zadań zrobimy na lekcji, a resztę skończycie w domu”. TAK: „Zadanie wytłumaczę wam na lekcji, a w domu poćwiczycie”. Ważne, aby lekcje były spójne. Nie możemy zadawać uczniom pracy domowej, która ich przerośnie i sprawi, że będą ronić łzy nad książką. Kluczem jest wyjaśnianie zadań i wspólne ćwiczenie.
6. NIE: „Podzielcie się na kilka grup”. TAK: „Teraz się nieco zabawimy i porozmawiamy o…”. Dzielenie uczniów na grupy powinno odbywać się w formie gry. Wówczas będziesz miał(a) wpływ na to, aby w każdej grupie znalazła się osoba ucząca się szybciej i ta nieco wolniejsza.
7. NIE: „Na pewno umiecie już zapisać to słowo/zdanie”. TAK: „Zapiszę to słowo na tablicy, żebyście mogli je zapamiętać”. Nie możesz zakładać, że każdy uczeń wie, jak zapisać dane słowo/zdanie. Jeśli zauważysz choć odrobinę niepewności na twarzach uczniów, zapisuj wszystkie słowa, które mogą wzbudzać trudności.
8. NIE: „Jest taka ładna pogoda, otwórzmy okna. TAK: „Jest taka ładna pogoda, wyjdźmy dokądś”. Choćby miało to być wyjście na krótki spacer, zadbaj o aktywizację kursantów. A po drodze po prostu rozmawiajcie! Nawet jeśli każdemu uczniowi będziesz mógł/mogła poświęcić tylko kilka minut.
9. NIE: „Napiszcie w domu list do kolegi/koleżanki”. TAK: „W podręczniku mamy przykład listu do kolegi/koleżanki. Przeczytamy go, a później napiszecie własne”. Pisanie to najtrudniejszy etap nauczania i uczenia się, szczególnie na początkowych poziomach. Ważne, aby uczniowie najpierw poznali schemat, a następnie spróbowali przygotować własne prace.
10. NIE: „Posłuchajcie w domu podcastu / przeczytajcie rozdział książki”. TAK: „A może posłuchamy teraz ciekawego podcastu / przeczytamy rozdział książki?”. Studenci słyszący, że mają zrobić coś SAMI, często się peszą. Zachęć ich do tego, pokazując na początku, że to wcale nie jest takie trudne. Podobne ćwiczenia mogą później wykonywać w ramach pracy domowej.
Autorka: Klaudia Raflik
