 |
Wydawałoby się, że każdy z nas potrafi rozmawiać z drugim człowiekiem. Tak jak zwyczajni ludzie, i lektorzy języka polskiego na co dzień komunikują się z innymi: robią zakupy, załatwiają sprawy urzędowe, stoją w kolejkach i pytają – o różne rzeczy. Dlaczego zatem wciąż mamy kłopoty z komunikacją? Dlaczego często brakuje nam słów, żeby coś wyrazić? Dlaczego nie zawsze jesteśmy w stanie osiągnąć to, czego tak naprawdę chcemy?
Jak to zwykle bywa – diabeł tkwi w szczegółach. Komunikacja nie jest po prostu mówieniem, ona jest mówieniem w określony sposób i z określonym zamiarem. Właśnie dlatego na początku swojej drogi zawodowej tak wielu uświadamia sobie, że nie do końca potrafi wyrazić to, o czym myśli i co chciałoby osiągnąć. A do osiągnięcia akurat lektorzy – nie tylko języka polskiego jako obcego, ale każdego języka obcego, mają bardzo dużo: od przekazywania wiedzy, przez zachęcanie i motywowanie uczniów do jej przyswajania, aż po rzetelne przygotowanie kursantów m.in. do przystąpienia do egzaminu certyfikatowego.
Co powinniśmy zatem wiedzieć, aby efektywnie prowadzić zajęcia i z każdym tygodniem przybliżać się do wyznaczonego celu?
Mów tak, jak chciał(a)byś, aby mówiono do ciebie
Zadaniem lektora nie jest wyłącznie stanie przy tablicy i prowadzenie wykładu. W taki sposób na pewno nie uda mu się osiągnąć zamierzonego efektu. Wielu z nich – szczególnie na początku swojej drogi zawodowej – przywiązuje większą wagę do reguł gramatycznych niż do rzeczywistego wykształcania w kursantach umiejętności, które przydadzą im się w codziennej komunikacji językowej. Zasady są niewątpliwie nieodłącznym elementem przyswajania języka obcego, ale kluczem do sukcesu jest ich odpowiednie wykorzystanie. Może warto pomyśleć o „przemycaniu” ich przy okazji ćwiczenia umiejętności czytania, słuchania albo wprowadzania nowego słownictwa? Jest duża szansa, że wówczas uczniowie nawet nie zauważą, kiedy mimowolnie wraz z praktycznymi umiejętnościami przyswoją jednocześnie najważniejsze kwestie gramatyczne (m.in. odmianę czasowników i okrutną deklinację).
Tłumacz z polskiego na polski
Uczniowie zapisujący się na kurs języka obcego oczekują, że będą rozumieli, co do nich mówisz. Zdają sobie oczywiście sprawę z tego, że proces nabywania podstawowych umiejętności językowych trwa (w zależności od poziomu i częstotliwości zajęć – nawet kilka miesięcy) i muszą przygotować się na własne napady frustracji, ale to obowiązkiem lektora jest zaplanować kurs tak, aby kursanci wciąż uczyli się czegoś nowego i umieli połączyć to, co już wiedzą, z tym, co dopiero poznają.
Mów takim językiem, jaki sam/-a chciał(a)byś usłyszeć na kursie językowym. Postaw się na miejscu swoich uczniów i postaraj się zrozumieć ich sytuację. Są to osoby o różnych narodowościach, kulturach i doświadczeniach. Dzieli ich prawie wszystko. Twoja rola polega jednak na znalezieniu tego, co ich łączy, i wykorzystaniu tej wiedzy w praktyce. Naucz swoich kursantów najprostszych zdań, które sprawią, że będą mogli skojarzyć słowa i zrozumieć, o co ci chodzi. Bądź bardziej aktorem niż nauczycielem – używaj gestów, mimiki, pokazuj, przedstawiaj – słowem: baw się językiem, a szybko zauważysz, że jakakolwiek bariera komunikacyjna przejdzie do historii, a takie lekcje okażą się efektywniejsze niż „wkuwanie” tabelek koniugacyjnych.
Patrz przed siebie, a nie dookoła. Miej na uwadze cel, do którego dążycie – zarówno ty, jak i twoi kursanci, którzy przyszli na kurs z konkretnym zamiarem i oczekiwaniami. Komunikacja w klasie na początku z pewnością przysporzy wielu wątpliwości i kłopotów, ale wszyscy uczymy się na błędach. Pamiętaj, że dla uczniów jesteś mentorem, przewodnikiem po języku. Zrób wszystko, aby chcieli do ciebie wrócić.
Autorka: Klaudia Raflik
