Przeglądając najpopularniejsze podręczniki do nauczania języka polskiego jako obcego, można zauważyć, że stosunkowo rzadko uwzględnia się w nich zagadnienia ortograficzne. O ile można uznać to za zrozumiałe na poziomach A1, A2, o tyle już na poziomie B1 ortografia z pewnością powinna stanowić jeden z poruszanych tematów, tym bardziej, że razem z interpunkcją podlega ona ocenie na egzaminie certyfikatowym. Warto zauważyć, że studenci częściowo opanowują poprawny zapis ortograficzny, po prostu ucząc się nowych słów, istnieją jednak także takie elementy ortografii, którym dobrze jest poświęcić nieco czasu podczas zajęć, traktując je jako materiał wymagający omówienia i przećwiczenia. Za przykład może posłużyć pisownia wielką i małą literą.
 |
W grupach B1, zwłaszcza tych słowiańskojęzycznych, zajęcia dotyczące poprawnego stosowania wielkich i małych liter można rozpocząć od zaprezentowania oryginalnych przykładów błędów popełnianych przez Polaków. Błędy te często są związane z zapisywaniem tytułów książek (np. Słownik Języka Polskiego zamiast Słownik języka polskiego), nazw sklepów lub ich części (np. Sklep Obuwniczy zamiast sklep obuwniczy), zwyczajów (np. Andrzejki zamiast andrzejki), mieszkańców miast (np. Warszawianie zamiast warszawianie), kierunków studiów (np. Zarządzanie zamiast zarządzanie) oraz przedmiotów akademickich i szkolnych (np. Matematyka zamiast matematyka), wreszcie zwrotów adresatywnych (Szanowny Panie dyrektorze zamiast Szanowny Panie Dyrektorze). Tego typu materiał warto zebrać samodzielnie, chociażby robiąc zdjęcia mijanych codziennie na ulicy billboardów czy ogłoszeń.
Spośród wszystkich obowiązujących w języku polskim zasad pisowni wielką i małą literą należy następnie wybrać te, które będą najbardziej przydatne dla danej grupy. Przykładowo większości kursantów przyda się znajomość pisowni wspomnianych wyżej zwrotów adresatywnych, mniej licznym zaś zasady zapisu nazw kierunków studiów. Za sensowne trzeba też uznać uwzględnienie podstawowych zasad pisowni wielką literą, to znaczy pisowni imion i nazwisk, nazw państw i ich mieszkańców czy miast. Warto ponadto zwrócić uwagę kursantów na konieczność zapisywania przymiotników małymi literami.
 |
Kolejne etapy zajęć powinny być poświęcone wykonaniu odpowiednio dobranych ćwiczeń ortograficznych. W przypadku bardziej zaawansowanych uczących się istnieje możliwość skorzystania z dostępnych na rynku pomocy do nauczania ortografii, czyli z książek E. Lipińskiej i E. Zarych. Dobrze jest przy tym wcześniej dokładnie samemu zapoznać się z pojawiającymi się w zadaniach słowami, bowiem niektóre mogą być dla studentów trudne, przez co zamiast koncentrować się na doskonaleniu umiejętności poprawnego ortograficznie zapisywania wyrazów, będziemy musieli wyjaśniać ich znaczenie. Innymi słowy – stopień trudności słownictwa pojawiającego się w ćwiczeniach nie może przesłonić głównego tematu lekcji, czyli ortografii.
Pracę nad pisownią wielką i małą literą można zakończyć krótkim dyktandem, zwykle najlepiej jest przygotować je samodzielnie, pamiętając jednocześnie o trzykrotnym jego przeczytaniu. Najpierw należy przeczytać dyktando w całości, aby kursanci mogli zrozumieć tekst. Kolejno dyktuje się go, dzieląc na logiczne całostki. Wreszcie czyta się tekst po raz trzeci, co ma umożliwić uczącym się ostateczne skontrolowanie poprawności zapisu.
Autorka: Michalina Rittner
Dodatkowo możecie obejrzeć fragment nagarnia z webinarium dr Elżbiety Zarych:
Plik z prezentacją do pobrania: Ortografia polska dla obcokrajowców webinarium
