 |
Zarówno początkujący, jak i bardziej zaawansowani kursanci swoimi pytaniami potrafią niekiedy zaskoczyć nawet najbardziej doświadczonego lektora. W efekcie mimo rzetelnego przygotowania się do zajęć nie sposób czasem od razu rozwiać studenckich wątpliwości. W wielu przypadkach niezbędne informacje daje się jednak znaleźć czy to w źródłach książkowych, czy też internetowych. Te, jak się wydaje, najprzydatniejsze zostały zaprezentowane niżej.
Przegląd literatury pomocnej w pracy nauczyciela języka polskiego jako obcego warto zacząć od tzw. słowników ogólnych. Uwagę trzeba zwrócić przede wszystkim na Wielki słownik języka polskiego IJP PAN. Jego niewątpliwą zaletę stanowi dostępność – w zamyśle twórców miał on posiadać wyłącznie formę elektroniczną i w taki właśnie sposób można z niego korzystać. Kolejny atut to sposób opracowania haseł. Oprócz definicji w Wielkim słowniku języka polskiego zamieszczono bowiem paradygmaty fleksyjne wszystkich słów odmiennych, kolokacje, wyrazy hasłowe opatrzono ponadto klasyfikacją tematyczną, informacjami dotyczącymi etymologii i wreszcie notami o użyciu. Jak więc widać, jest to niezwykle obszerne kompendium wiedzy na temat polszczyzny, z pewnością mogące zastąpić lektorowi co najmniej kilka pojedynczych słowników papierowych.
Za drugie źródło, po które warto sięgać, wypada uznać Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod redakcją A. Markowskiego. Przydatna wydaje się przy tym nie tylko część słownikowa, ale także zamieszczone na końcu hasła problemowe. Należy dodać, że do wydanej przez PWN serii należą ponadto: Wielki słownik ortograficzny, Wielki słownik frazeologiczny, Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych oraz Wielki słownik wyrazów obcych.
Zagadnienia związane z poprawnością językową zostały wyczerpująco omówione w podręcznikach akademickich zatytułowanych Kultura języka polskiego, również opublikowanych przez PWN. Część Wymowa, ortografia, interpunkcja została napisana przez T. Karpowicza, Fleksja, słowotwórstwo, składnia przez H. Jadacką, natomiast Teoria. Zagadnienia leksykalne przez A. Markowskiego. Wiele cennych dla lektora informacji zawiera wreszcie Polszczyzna na co dzień autorstwa M. Bańki.
 |
Mówiąc o źródłach pomocnych w pracy nauczyciela języka polskiego jako obcego, nie wolno zapomnieć o publikacjach poświęconych wyłącznie gramatyce. Polecić można tutaj Podręczną gramatykę języka polskiego A. Nagórko oraz dwie pozycje przeznaczone zasadniczo dla cudzoziemców, jednak niewątpliwie wartościowe również dla lektorów. Chodzi po pierwsze o Gramatykę języka polskiego B. Bartnickiej i H. Satkiewicz, po drugie zaś o Odkrywamy język polski L. Madelskiej i M. Warchoł-Schlottmann. Interesującą propozycję stanowi też Gramatyka polska w ćwiczeniach dla obcokrajowców W.T. Stefańczyka i A. Dixon. Nie jest to oczywiście klasyczny wykład zagadnień gramatycznych opracowany z myślą o nauczycielach, mimo to ze względu na zamieszczoną część teoretyczną może ona zostać potraktowana jako swojego rodzaju wskazówka co do tego, jakie dokładnie wiadomości gramatyczne musi opanować cudzoziemiec, aby sprawnie posługiwać się polszczyzną.
Na koniec wypada przypomnieć, że wiele wątpliwości poprawnościowych daje się rozwiać dzięki odpowiedziom zamieszczanym przez językoznawców w poradniach językowych, taką poradnię prowadzi dla przykładu PWN, jak również dzięki opiniom publikowanym przez Radę Języka Polskiego.
Autorka artykułu: Michalina Rittner
