 |
Prawdopodobnie w każdym języku istnieją pary wyrazów, których zapis lub wymowa jest identyczna, ale znaczenia zupełnie różne. Podobieństwo takich leksemów może prowadzić do zjawiska tzw. paronimii polegającej na myleniu wyrazów podobnych. To zjawisko często jest powiązane z pomyłką leksykalną, która prowadzi do licznych niejasności na poziomie komunikacji językowej. Przykładowo w toku rozmowy może okazać się, że pamiątkowy magnes z tegorocznych wakacji nie ozdobi naszej lodówki, a zostanie użyty jako suplement diety. A bliski kolega, który chodzi na każdy możliwy koncert zostanie omyłkowo nazwany megalomanem, a nie melomanem. Takie sytuacje mimo, iż nie powodują długotrwałych zaburzeń w komunikacji, to z pewnością mogą bawić, jak i czasem nieumyślnie sprawić komuś przykrość.
Co więc pozostaje zrobić? Warto zapoznać się z listą najczęściej mylonych paronimów!
W języku polskim frekwencyjnie często mylonymi paronimami są:
Adoptować – Siostra Oli ponownie adoptowała dziecko.
Adaptować – Już w tym roku doczekamy się kolejnej adaptacji filmowej.
Efektowny – Ta sukienka jest wyjątkowa, będziesz w niej wyglądać efektownie.
Efektywny – Słyszałam o tym kursie dużo pozytywnych opinii. Chyba jest efektywny!
Bynajmniej – Sytuacja przedwyborcza nie jest bynajmniej dobra.
Przynajmniej –Może i się i się spóźnia, ale przynajmniej dobrze wykonuje swoją pracę.
Hospitacja – Na wykładach Renaty pojawiło się kilku studentów, którzy obserwowali jej lekcje w ramach hospitacji.
Hospitalizacja – Z powodu stanu zdrowia zostanie Pani hospitalizowana.
Paronimia ma także swój udział w języku angielskim:
Affect – It’s not like you will always get the same affect.
Effect – It’s not the effect I hoped for.
Excise – For more information, you can see our section on excise duties.
Exercise – Exercise makes you fit.
Night – How about spending a night together?
Knight – I don’t need a knight on a white horse.
...francuskim :
C’est – C’est la vie.
(Il) s’est – (Il) s’est pass.
T’as – T’as un beau live.
Ta – Ta robe est bien jolie.
Je veux – Je veux de la bonne humeur.
Cheveux – Ses cheveux sont deja blancs.
…i rosyjskim, w którym to zjawisko jest równie aktualne na tle wyżej wymienionych języków:
ребячий — ребячливый
вдох — вздох
тягостно — тяжко
 |
Już sam zbiór paronimów w obrębie czterech języków wskazuje na ich zróżnicowanie. Można zauważyć, że potencjalne pomyłki najczęściej mogą być spowodowane podobieństwem fonetycznym lub graficznym. Mogą też wynikać z zapożyczeń. Lista paronimów nie kończy się jednak na wymienionych przykładach, warto więc sięgnąć po polską pozycję słownikową „Słownik paronimów, czyli wyrazów mylonych” (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012), która zawiera około 1000 haseł – par wyrazów mylonych.
Źródła:
Andrzej Markowski „Kultura języka polskiego”
diki.com
https://en.wikipedia.org/wiki/Paronym
http://ru-paronym.ru/%D0%9D
Autor: Kinga Łoś
